एमालेको जागरणसभामा जे देखियो…

शुरुवातमा कस्तो थियो हाम्रो सूर्य? जेम्स वेबले १ हजार प्रकाश वर्ष टाढा हेरेर पत्ता लगायो जवाफ

काठमाडौं । नासाको जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोप (जेडब्लुएसटी) ले धेरै टाढा रहेको नयाँ तारा पत्ता लगाएर ठूलो सफलता दर्ता गरेको छ जुन एक दिन हाम्रो सूर्य जस्तै बन्न सक्छ। यसको अर्थ यसले हामीलाई हाम्रो सूर्य यसको प्रारम्भिक दिनहरूमा कस्तो हुन सक्छ भनेर बताउन सक्छ।

यो टेलिस्कोप २०२१ को अन्त्यमा लन्च गरिएको थियो। जेम्स वेबले गत वर्ष जुलाईमा काम सुरु गरेको थियो। त्यसबेलादेखि, यसले विश्वलाई टाढाको ब्रह्माण्डका धेरै नदेखिने तस्विरहरूसँग परिचित गराएको छ।

हालैको भर्खरको तस्वीरको बारेमा कुरा गर्दै, जेडब्लुएसटीले पृथ्वीबाट करिब १ हजार प्रकाश वर्ष टाढा रहेको पर्सियस नक्षत्रमा अवस्थित एक नवजात तारा पत्ता लगाएको छ। यसलाई प्रोटोस्टार भनिन्छ। यो धेरै प्रारम्भिक चरणमा छ, तर यो १ लाख वर्ष पुरानो हुन सक्छ।

रिपोर्टमा भनिएको छ कि जब कुनै तारा प्रारम्भिक अवस्थामा हुन्छ, त्यो अपेक्षा गरेजस्तो रूपमा देखा पर्दैन। हाम्रो सूर्य, जुन उज्यालो र ज्वलन्त आगोको बल हो, तर त्यसको तुलनामा, एक नवजात तारा अँध्यारोमा खाली ठाउँ जस्तो देखिन्छ।

जेम्स वेबले पत्ता लगाएको नवजात तारालाई एचएच२११ को रूपमा वर्गीकृत गरिएको छ। तस्विरमा यसलाई निलो र गुलाबी रंगमा देख्न सकिन्छ। यी सबै नवजात ताराबाट निस्किरहेका ग्यासहरू हुन्। बिस्तारै यी ग्यासहरू ताराबाट गायब हुन थाल्नेछ र यो आफैँ चम्कन थाल्नेछ।

नासाका अनुसार अहिले यो ताराको द्रव्यमान अर्थात मास हाम्रो सूर्यको ८ प्रतिशत मात्रै छ तर समय बित्दै जाँदा यो हाम्रो सूर्य जस्तै ठूलो तारामा परिणत हुनेछ।

प्रकाशित मिति : ११ आश्विन २०८०, बिहिबार  ५ : ०१ बजे