रुस–युक्रेन युद्धको ४४७ औँ दिन : के के घटे मुख्य घटना ?

काठमाडाैँ । आज रुस–युक्रेन युद्धको ४४७औँ दिन पुगेको छ । सन् २०२२ फेब्रुअरी २४ देखि सुरु भएको यो युद्ध हालसम्म जारी छ । रुस–युक्रेन युद्धको प्रमुख विसतारमा युक्रेनको केही भूभाग कब्जा गर्यो, जुन २०१४ मै सुरु भएको थियो ।

यसमा एकअर्काको प्रतिकार गर्न पछाडि नहटेका दुवै देशले अगणित आर्थिक, भौतिक र कैयौं सैन्य क्षति व्यहोरेका छन् । दुवै पक्षमा हजारौँको मृत्यु भएको छ भने दोस्रो विश्वयुद्धपछि युरोपको सर्वाधिक शरणार्थी संकटलाई सतहमा ल्याएको छ ।

प्रतिशोधको यस युद्धमा ८ करोडभन्दा बढी युक्रेनी आफ्नै देशमा विस्थापित छन् भने सोही संख्यामा देश छोडेर भागेका छन् ।

४४७ औँ दिनमा मुख्य घटना के के भए रु यसबारे यहाँ संक्षेपमा चर्चा गरिएको छ ।

एक :  युक्रेनका शीर्ष सैन्य कमान्डरले मुख्य सहरको रक्षार्थ गरेको आक्रामक कारबाहीको ‘पहिलो सफलता’ का रूपमा बख्मुतमा सराहना गरेका छन् ।

दुई :  दोनेस्त्क सहरमा भएको रुसी मिसाइल आक्रमणमा परी कम्तीमा चार जनाको मृत्यु भएको छ भने अस्पतालमा पनि क्षति पुगेको छ ।

तीन : रुसको रक्षा मन्त्रालय पहिलोपटक बेलायतद्वारा निर्मित ‘स्ट्रोम स्याडो’ नामक लामो दूरीको क्रुज मिसाइल रोकेको दाबी गरेको छ भने रुसी वायु रक्षक बलले एम–१४२ हिमार्स रकेट खसालेको पनि दाबी गरेको छ ।

चार :  रुसकै रक्षा मन्त्रालयले सोमबार फ्रान्सेली र जर्मन गस्ती विमान रुसी आकाशतिर उडिरहेको थाहा पाएपछि उक्त विमान खसालेको दाबी गरेको छ । यसबारे फ्रान्स र जर्मनीले आफ्ना विमान नाटो अभ्यासका रुपमा उडान सञ्चालन गरिरहेको र त्यो अन्तर्राष्ट्रि कानुनअनुसार भएको बताएका छन् ।

पाँच :  वाग्नर समूहले बख्मुतवरिपरि फिर्ताको बदलामा युक्रेनलाई रुसी पद प्रस्ताव गरेको कुरा अमेरिकाको गुप्तचर रिपोर्टबारे वासिंगटन पोस्टले उद्धृत गरेको छ । रुसी भाडा समूहका नेता र रुसले रिपोर्ट खारेज गरे ।

छ : रसियन सरकारको समाचार एजेन्सी आरआईए नोभोस्तीका अनुसार युक्रेनका लुहान्स्क प्रदेशमा रुसले कब्जा गरेको भूमिका कार्यवाहक गृहमन्त्री इगोर कोर्नेट लुहान्स्क सहरमा भएको विस्फोटमा परी घाइते भए ।

कूटनीति र अर्थतन्त्र

सात :  युरेसियन मामिलाका लागि चीनका शीर्ष दूत ली हुईले युक्रेन संकटको राजनीतिक समाधानबारे छलफल गर्ने उद्देश्यले युरोप भ्रमण सुरु गरेका छन् । उनले युक्रेनबाट आफ्नो बहुराष्ट्रिय भ्रमण सुरु गरी रुसमा पुगेर भ्रमण अन्त्य गर्नेछन् ।

आठ :  समाचार संस्था रोयटर्सका अनुसार जी–७ सँग आबद्ध देशहरूले रुसको ऊर्जा क्षेत्रविरुद्ध कडा प्रतिबन्ध लगाउने र क्रेमलिनको सेनालाई समथर्न गर्ने व्यापारमा प्रतिबन्ध लगाउने तयारी गरिरहेका छन् । यसै साता जापानमा हुने जी–७ शिखर सम्मेलनमा यसका उपाय अनुमोदन हुने अपेक्षा गरिएको छ ।

नौ : दक्षिण अफ्रिकी राष्ट्रिय सुरक्षा बलले आफ्ना सेनापति लरेन्स म्बाथा मस्कोमा रहेको पुष्टि गरेको छ । त्यहाँ उनले रुसी सैन्य एकेडेमीको भ्रमण गर्ने र उच्च अधिकारीसँग वार्ता गर्नेछन् । वासिंगटनले दक्षिण अफ्रिकाले रुसलाई गोप्य रुपमा हतियार उपलब्ध गराएको आरोप लगाएको केही दिनपछि उक्त भ्रमण भएको बताइएको छ ।

दस : संयुक्त राष्ट्र संघका सहायता प्रमुख मार्टिन ग्रिफिथसले आगामी दिनमा ब्ल्याक सी अन्न निर्यात सम्झौतालाई अगाडि बढाउन वार्ता जारी रहने बताएका छन् । रुसले आफ्नो अन्नजन्य उत्पादन र रासायनिक मल निर्यातमा भएको अवरोधलाई लिएर यही मे १८ मा सकिन लागेको सम्झौता त्याग्ने धम्की दिएको छ ।

एघार : रुस र इरानले आफ्नो प्रतिरक्षा साझेदारी विस्तार गरेको र यसले मस्कोलाई युक्रेनमा युद्ध लम्ब्याउनुका साथै इरानका छिमेकी देशमा जोखिम निम्त्याउन सहयोग गर्न सक्ने थप संकेत देखिरहेको अमेरिकी दाबी छ ।

बाह्र : नाटोका महासचिव जेन्स स्टोलटनबर्गले खुलासा गरेका छन् कि आगामी जुलाईमा लिथुनियामा हुने शिखर सम्मेलनमा युक्रेनलाई नाटो सैन्य मापदण्डमा पुग्न सहयोग गर्न सैन्य गठबन्धनले बहुवर्षीय कार्यक्रममा सहमत हुने अपेक्षा छ ।

तेह्र : विश्व स्वास्थ्य संगठन ९डब्ल्युएचओ० युरोपियन कार्यालयले मस्कोस्थित डब्ल्युएचओको विशेष कार्यालय बन्द गर्ने र त्यसलाई डेनमार्कमा सार्ने निर्णय गरेको छ ।

चौध :  युक्रेनको सुरक्षा एजेन्सीले टाइकुन द्मित्रो फिर्तासमाथि आर्थिक हिनामिनाको आशंका गरेको छ ।

हतियार

पन्ध्र : युक्रेनी राष्ट्रपति भ्लादिमिर जेलेन्स्कीले बेलायती प्रधानमन्त्री ऋषि सुनकसँगको भेटमा बेलायतले युक्रेनका लागि सयौँको संख्यामा वायु रक्षा क्षेप्यास्त्र र ड्रोनसहित थप सैन्य सहायता उपलब्ध गराउने प्रतिबद्धता जनाएको छ ।

सोह्र : फ्रान्सेली राष्ट्रपति इमानुएल म्याक्रोनले पेरिसमा जेलेन्स्कीलाई भेटी युक्रेनी लडाकु पाइलटलाई तालिम दिन आफ्नो देशले सहयोग गर्ने बताएका छन् ।

स्वतन्त्र समाचार
 

प्रकाशित मिति : २ जेष्ठ २०८०, मंगलबार  १२ : ०२ बजे